بسیاری از کاربران کامپیوترهای خانگی و گیمینگ از کار کردن با خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره (All-In-One) هراس دارند. نگرانی آنها به دلیل نشتی مایع و یا حتی پیچیدگی بیش از حد این سیستم هاست. اما در این مقاله قصد داریم تا همه نکاتی را که برای در نظر گرفتن یک خنک‌کننده مایع AIO نیاز دارید، مرور کنیم.
خنک‌کننده مایع همه‌کاره (AIO) چیست و چرا باید آن را نسبت به خنک‌کننده‌های بادی (فن تنها) در نظر بگیرید و البته ملاحظات عملی که برای ارتقاء یا کیس بعدی خود باید به آنها فکر کنید، چیست؟
اکنون اساساً سه روش اصلی برای خنک کردن رایانه شخصی شما وجود دارد.
- یک خنک‌کننده بادی استفاده کنید.
- یک سیستم خنک‌کننده مایع حلقه سفارشی (Loop) بسازید.
- یک خنک‌کننده مایع همه‌کاره AIO که اغلب به عنوان خنک‌کننده آبی شناخته می‌شود استفاده کنید.
AIO دارای چندین مولفه کلیدی است. خنک‌کننده های AIO، مایعی را برای انتقال گرما از CPU به رادیاتور فلزی پمپاژ میکنند که در آنجا گرما با استفاده از فن ها دفع می‌شود.
ابتدا یک صفحه سرد است که گرما مستقیماً از خود CPU منتقل می‌شود. اکثر AIO ها سپس از یک پمپ سبک پروانه ای که در سر پمپ قرار دارد برای انتقال مایع به رادیاتور استفاده میکنند، اگرچه تعداد کمی از خنک‌کننده ها وجود دارند که پمپ را در رادیاتور یا حتی لوله ها قرار می‌دهند.
اکنون AIO ها با توجه به اندازه کل فن آنها شناخته شده و آنها معمولاً در انواع یک، دو و سه فن (120 میلی‌متر / 140 میلی‌متر – 240 میلی‌متر / 280 میلی‌متر – 360 میلی‌متر / 420 میلی‌متر) ارائه می‌شوند. از نظر گزینه های زیبایی ، اکثر AIO ها به رنگ مشکی یا سفید ارائه می‌شوند. در حالی که همه‌کاره های غیر RGB نیز در دسترس هستند، بسیاری از آنها دارای برخی عناصر RGB روی فن‌ها و یا سر پمپ هستند البته در مدلی که فاطر ارائه کرده است از این نورپردازی علاوه بر فن و سر پمپ روی لوله های انتقال نیز استفاده نموده است که به صورت یکپارچه با نورپردازی سیستم زیبایی آن را چند برابر می‌کند.
برخی از همه‌کاره‌ها دارای ویژگی‌های جالب روی سر پمپ هستند، مانند AORUS Waterforce 240x که دارای یک صفحه نمایش LCD است که می‌توانید از آن برای نمایش اطلاعات سیستم، دما و یا تصاویر جالب یا حتی گرافیک‌های متحرک استفاده کنید، که البته قیمت آن را نیز بسیار افزایش می‌دهد. در واقع، همه‌کاره‌ها در زمینه زیبایی شناسی طیف گسترده‌ای از گزینه‌های شخصی سازی و سفارشی‌سازی را برای ساخت رایانه شخصی شما ارائه می‌دهند.
بیایید در مورد خنک‌کننده‌های همه‌کاره در مقابل خنک‌کننده‌های بادی صحبت کنیم زیرا هر دو مزایا و معایبی دارند. در سطح بودجه کم و برای بارهای حرارتی پایین‌تر، خنک‌کننده‌های هوا راه حلی فوق العاده ارزان ارائه می‌دهند که تقریباً در هر بودجه‌ای جای می‌گیرد ، اما در مقابل، اکثر خنک‌کننده‌های همه‌کاره کوچک 120 میلی‌متری و 140 میلی‌متری عملکرد ضعیف تری نسبت به همتایان خنک‌کننده هوا دارند و برای آنچه هستند هزینه بیشتری دارند. بنابراین آنها را فقط برای ساخت‌هایی با فرم کوچک و یا سیستم‌هایی که قطعات زیاد دیگری ندارند توصیه می‌کنیم.
در محدوده متوسط خنک‌کننده‌های مایع ۲۴۰ میلی‌متری، جایی است که بین خنک‌کننده‌های مایع و خنک‌کننده‌های هوا ناحیه خاکستری بیشتری وجود دارد، در حالی که خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره همچنان گزینه گران‌تری هستند، آنها نه تنها CPU را خنک میکنند، بلکه یک نکته‌ای که اغلب نادیده گرفته می‌شود این است که با همان قیمت، جریان هوای اضافی کیس را نیز در رادیاتور تامین میکنند.
اگرچه به دلیل ممانعت هل دادن یا کشیدن هوا از طریق خود رادیاتور کمی جریان هوا کاهش می‌یابد. در این سطح خنک‌کنندگی، بسیاری از خنک‌کننده‌های هوا حجیم می‌شوند و اغلب می‌توانند اسلات‌های رم را بپوشانند و نیاز به بررسی ارتفاع رم و محدود کردن گزینه‌های زیبایی دارد. در برخی مادربوردهای دیگر، خنک‌کننده‌های هوای بسیار بزرگ حتی می‌توانند با کارت گرافیک در اسلات PCI-E بالایی برخورد کنند.
از نظر سر و صدا، خنک‌کننده‌های مایع نسبت به خنک‌کننده بادی می‌توانند صدای فن را کاهش دهند زیرا مایع موجود در سیستم به عنوان یک نوع باتری حرارتی عمل می‌کند که می‌تواند گرما را جذب کند بدون اینکه نیاز به چرخش سریع فن‌ها با سرعت بالا داشته باشد، به خصوص اگر بارهای حرارتی موقتی و به مدت کوتاهی مانند یک دور بازی باشد.
خنک‌کننده‌های بادی عملکرد حرارتی مشابهی را ارائه می‌دهند اما در مقابل قیمت کمتر، صدا و نویز بیشتری تولید میکنند.
در انتها در لود و فشار بالا و افزایش بار حرارتی، از جمله بارهای کاری با مدت زمان طولانی، خنک‌کننده‌های حرفه‌ای بادی و خنک‌کننده‌های مایع از نظر عملکرد بسیار نزدیک هم هستند، اما بهترین خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره بهترین خنک‌کننده‌های بادی را شکست می‌دهند.
از نظر طول عمر، خنک‌کننده های مایع همه‌کاره باید حدود شش تا هشت سال دوام بیاورند، در حالی که خنک‌کننده‌های بادی تا زمانی که فن‌های آن کار میکنند، دوام خواهند داشت. البته بسته به رتبه خمیر حرارتی شما، هر سه تا پنج سال یکبار خمیر خنک‌کننده CPU خود را مجدداً تعویض کنید، در حالی که پمپ‌های خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره در قدیم ممکن بود قبل از این زمان خراب شوند و برخی حتی ممکن بود نشت کنند. اما در واقع با تکمیل فناوری آنها ، دیگر اصلاً این اتفاق نمی‌افتد و به طور کلی قابلیت اطمینان خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره در پنج سال گذشته بسیار بهبود یافته است.
احتمالاً اینکه مایع خنک‌کننده در AIO ها با گذشت زمان نفوذ کند، تقریباً مانند تبخیر میکروسکوپی در نظر گرفته می‌شود. ما در مورد مقدار بسیار بسیار کمی در یک زمان طولانی صحبت می‌کنیم، چیزی حدود اینکه خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره را هشت سال بعد باز کنید و مایع را اندازه بگیرید، و باز هم کاهش به سختی قابل توجه باشد. اما ممکن است مقطعی فرا برسد که نیاز باشد مایع داخل آن را مجددا پر کنید. که در مورد خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره باید این فرایند را شرکت سازنده انجام دهد.
بیایید به طور خلاصه در مورد اینکه چه اندازه خنک‌کننده‌ای می‌خواهید بخرید صحبت کنیم، همه اینها بر اساس بار حرارتی و اندازه کیسی که می‌خرید و اینکه آیا کیس آن خنک‌کننده را در خود جای می دهد یا خیر، بستگی دارد.
حالا، البته می‌توانید یک کیس متفاوت تهیه کنید، اما در مورد خنک کردن اگر یک پردازنده مرکزی شش یا هشت هسته ای می‌خرید، باید به خرید یک خنک‌کننده مایع همه‌کاره ۲۴۰ میلی‌متری فکر کنید.
برای CPU های قوی‌تر، مانند Ryzen 5900X، همچنان می‌توانید از یک خنک‌کننده 240 میلی‌متری استفاده کنید، اما مطمئنا می‌توانید با نگاهی آینده بینانه یک خنک‌کننده 360 میلی‌متری را نیز در نظر بگیرید و با حرکت به سمت چیزی شبیه به i9 12900k، قطعاً یک خنک‌کننده 360 میلی‌متری را در نظر می گیریم زیرا این پردازنده ها گرمای زیادی تولید میکنند، به خصوص اگر قصد اورکلاک کردن آن را دارید.
حالا بیایید در مورد محل مناسب برای خنک‌کننده های مایع همه‌کاره (AIO) صحبت کنیم. در اینجا چند نکته کلیدی وجود دارد که باید رعایت شود، اولین مورد این است که پس از نصب سیستم، پمپ بهتر است در بالاترین نقطه در مدار قرار نگیرد.
هوا تمایل دارد در بالاترین نقطه جمع شود و اگر در آن نقطه بالا پمپ قرار گرفته باشد، ممکن است با یک کیسه هوا در پمپ مواجه شوید که باعث شود پمپ به سختی بتواند مایع را پمپاژ کند که اغلب با صدای قل قل مشخص می‌شود.
حالا جلوگیری از این موضوع بسیار آسان است، اساساً دو روش برای نصب AIO برای جلوگیری از ورود هوا به هد پمپ وجود دارد.
بهترین حالت این است که رادیاتور را در سقف کیس نصب کنید، به گونه ای که لوله ها رو به پشت کیس یا رو به جلوی کیس باشند.
همچنین می‌توانید رادیاتور را در قسمت جلوی کیس نصب کنید، در اینجا نصب با لوله به سمت پایین را ترجیح می‌دهیم، اما اگر این کار جواب نداد، نصب با لوله به سمت بالا نیز اشکالی ندارد، به خصوص با توجه به اینکه کارت گرافیک های امروزی چقدر بلند هستند.
توجه داشته باشید که برخی از کیس‌ها گزینه نصب جانبی نیز دارند و باید با آن به مانند نصب پنل جلو رفتار کنید. سعی کنید همیشه از نصب رادیاتور در پایین کیس خودداری کنید، این مورد را معمولاً فقط در کیس های بسیار کوچک مشاهده می کنید.
جریان هوای کیس چیزی است که باید به آن توجه کنید، رایج ترین تنظیمات برای AIO نصب شده در بالا یا کنار کیس این است که آنها در حالت فشار (Push) باشند، به این معنی که فن‌ها هوا را از طریق رادیاتور به بیرون فشار می‌دهند و شما فن‌های ورودی جداگانه‌ای در جلوی کیس خواهید داشت که هوا را از طریق پنل جلو به داخل می کشند تا فشار کلی هوا در کیس را متعادل کنند.
برای نصب جلویی AIO ها، چرخاندن فن ها و کشیدن هوا از طریق رادیاتور و پنل جلو یک تنظیم معمولی است، در حالی که فن های بالا و عقب هوا را از کیس خارج میکنند تا فشار هوا را متعادل کنند. البته می‌توانید در هر دو حالت برعکس عمل کنید، اگرچه این کار خیلی رایج نیست.
در هر جهتی از جریان هوا که انتخاب می‌کنید، توصیه می‌کنم به تعادل تقریباً مساوی ورودی و خروجی هوا، یا حتی یک تنظیم فشار کمی مثبت دست پیدا کنید، جایی که جریان هوای ورودی کمی بیشتر از خروجی باشد، زیرا این کار به جلوگیری از تجمع گرد و غبار کمک می‌کند.
شما به توری‌های مش یا فیلترهای گرد و غبار روی خروجی‌ها نیاز ندارید، فقط در ورودی‌ها نیاز دارید. بنابراین، اگر رادیاتور خود را در بالای کیس نصب می‌کنید، می‌توانید فیلترهای گرد و غبار را در قسمت بالای کیس خود حذف کنید، زیرا این کار باعث بهبود جریان هوا می‌شود. ما فقط به جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل کیس اهمیت می‌دهیم نه اینکه گرد و غبار از کیس به بیرون و به اتاق منتقل شود.
بیایید کمی در مورد سرعت پمپ صحبت کنیم، بهترین کار این است که پمپ را با سرعت ثابتی نگه دارید و تا جایی که ممکن است به ۱۰۰ درصد نزدیک باشد، این کار با در نظر گرفتن کمی صدا صورت پذیر است. اکثر AIO هایی که اخیراً تولید شده اند، حتی با سرعت پمپ ۱۰۰ درصد، در کیس کامپیوتر کاملاً غیرقابل شنیدن هستند. بنابراین، توصیه می‌شود با روشن بودن فن‌های کیس شروع کنید و ببینید که آیا اصلاً می‌توانید صدای آن را بشنوید. اگر می‌توانید، سعی کنید آن را به طور پنج درصدی پایین بیاورید تا زمانی که دیگر نتوانید آن را بشنوید یا به ۸۰ درصد برسید.
البته، هنگامی که برای اولین بار نصب می‌شود، بسیاری از حلقه ها حدود ۱۵ دقیقه با سرعت ۱۰۰ درصد کار میکنند تا حباب های هوا را که از فرآیند حمل و نقل در سر پمپ جمع شده اند، پاک کنند. این ممکن است کمی صدا ایجاد کند، بنابراین قبل از هرگونه تنظیم سرعت پمپ به دلایل نویز، اجازه می‌دهید حلقه حداقل ۱۵ دقیقه با سرعت ۱۰۰ درصد کار کند.
توجه داشته باشید که بسیاری از نرم افزارهای کنترل فن شخص ثالث، به ویژه Asus Fan Expert، ممکن است با یک پیش تنظیم بی صدا ارائه شوند که سرعت پمپ AIO را پایین تر از این تنظیم می‌کند، بنابراین توصیه می‌شود این پیش تنظیم را در صورت امکان تغییر دهید، یا در صورت عدم امکان، فقط از آن پیش تنظیم خاص اجتناب کنید.
در مورد مدیریت کابل برای کیس باید پیشاپیش فکر کنید. AIO های خاص به دلیل داشتن RGB و صفحه نمایش LCD و انواع قابلیت‌ها، به خصوص زمانی که فن ها را روی خود AIO قرار می‌دهید، باید به مدیریت کابل آن فکر کنید، بنابراین اگر می‌خواهید نصب لوله به بالا یا نصب لوله به سمت بالا و پشت را انجام دهید، باید آن را به شکلی درست دهید.
همچنین برای مدیریت لوله ها می‌توانید از بست چسبی یا پلاستیکی استفاده کنید.
6 مورد از پرفروش‌ترین خنک‌کننده‌های مایع همه‌کاره CPU در بازار
خنک‌کننده پردازنده مایع، Corsair iCUE H100i ELITE CAPELLIX XT
این خنک‌کننده AIO به دلیل عملکرد خنک‌کننده عالی، نورپردازی RGB قوی و عملکرد بی صدا شناخته شده است. این محصول دارای دو فن ML120 RGB ELITE PWM 240 میلی‌متری و یک پمپ بازطراحی‌شده برای بهبود عملکرد و کاهش صدای مزاحم است.
خنک‌کننده مایع پردازنده، NZXT Kraken X73 RGB 360mm AIO
این خنک‌کننده AIO عملکرد خنک کنندگی عالی را برای CPU های رده بالا ارائه می‌دهد. این محصول دارای رادیاتور بزرگ ۳۶۰ میلی‌متری، سه فن RGB و یک نمایشگر LCD قابل تنظیم است که می‌تواند اطلاعات سیستم یا انیمیشن متحرک را به نمایش درآورد.
خنک‌کننده مایع پردازنده، ASUS ROG Strix ROG RYUO III 360 ARGB AIO
این خنک‌کننده AIO برای گیمرهایی که یک خنک‌کننده قدرتمند با طراحی شیک می‌خواهند، گزینه عالی است. این محصول دارای رادیاتور بزرگ ۳۶۰ میلی‌متری، سه فن ROG Strix LC ARGB PWM و یک پمپ RGB آدرس پذیر منحصر به فرد است که می توان آن را برای مطابقت با سیستم شما سفارشی کرد.
خنک‌کننده مایع پردازنده، Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB
این خنک‌کننده AIO با عملکرد خنک‌کننده عالی و نورپردازی RGB شیک، ارزش خوبی را نسبت به قیمت ارائه می‌دهد. این محصول دارای رادیاتور بزرگ ۳۶۰ میلی‌متری، سه فن MasterFan MF120R ARGB و یک پمپ دو محفظه برای بهبود کارایی است.
خنک‌کننده مایع پردازنده فاطر مدل Fater FW-360R3W1 White
یک گزینه عالی برای کاربرانی است که به دنبال خنک کنندگی قدرتمند و ظاهری زیبا برای سیستم خود هستند. این خنک‌کننده با رادیاتور بزرگ 360 میلی‌متری و سه فن 120 میلی‌متری، به طور موثری گرمای پردازنده را دفع می‌کند و به شما امکان می‌دهد تا سیستم خود را اورکلاک کنید. نورپردازی ARGB قابل تنظیم نیز به شما امکان می‌دهد تا جلوه بصری منحصر به فردی را به سیستم خود اضافه کنید.
خنک‌کننده مایع پردازنده فاطر مدل Fater FW-240N2B1 Black
یک راه حل خنک کنندگی ایده‌آل برای کاربرانی است که به دنبال ارتقای سیستم خود با حفظ تعادل بین کارایی و قیمت هستند. این خنک‌کننده با اتکا به رادیاتور 240 میلی‌متری و دو فن 120 میلی‌متری، گرمای پردازنده را به طور موثر دفع می‌کند و به شما امکان می‌دهد تا سیستم خود را تا حدی اورکلاک کنید.
لازم به ذکر است که بهترین خنک‌کننده AIO برای شما به نیازها و بودجه خاص شما بستگی دارد. قبل از خرید، عواملی مانند اندازه کیس، میزان گرمایی که CPU شما تولید می کند و اهمیت نورپردازی RGB را در نظر بگیرید.
