نقد و بررسی تخصصی مادربرد فاطر مدل Fater B660M-D DDR4

قالب ساخت

مادربرد B660M-D دارای قالب ساخت (ّForm Factor) Micro-ATX است. این بدین معنی است که این مادربرد تقریباً در تمام کیس‌های کامپیوتریِ رایج در بازار (از کیس‌های اداری تا کیس‌های گیمینگ) می‌تواند قرار بگیرد.

سوکت و چیپست

این مادربرد دارای سوکت LGA1700 و چیپست B660 اینتل است. این بدان معناست که این مادربرد فقط از پردازنده‌های سری سلرون (Celeron) ، پنتیوم (Pentium)، Core i3، Core i5، Core i7 و Core i9 نسل 12 و 13 اینتل پشتیبانی می‌کند.

رم

در مورد پشتیبانی از رم، این مادربرد دارای دو درگاه است که از رم‌های DDR4 با فرکانس‌های 2133-2400-2666-2933-3000-3200 پشتیبانی می‌کند. شما می‌توانید از رم‌های تک کاناله یا دو کاناله روی این مادربرد استفاده کنید. حداکثر ظرفیت پشتیبانی از رم روی این مادربرد، 64 گیگابایت (دو عدد رم 32 گیگ) است.

درگاه M.2 و پورت SATA

درباره‌ی پشتیبانی از حافظه، این مادربرد دارای دو درگاه M.2 Gen 3 و چهار عدد پورت SATA 3.0 است. درگاه M.2 در این مادربرد، Gen 3 است که از استاندارد 2242 و 2280 پشتیبانی می‌کند. یعنی نهایت سرعتی که در این درگاه دریافت می‌کنید، 4 گیگابایت (حدود 4000 مگابایت) در ثانیه است و بهتر است از SSD های M.2 نسل سوم روی این مادربرد استفاده کنید. چهار عدد پورت SATA 3.0 واقع در مادربرد دارای سرعت 6 گیگابیت در ثانیه (حدود 800 مگابایت در ثانیه) است و پذیرای هارد دیسک‌های 3.5 اینچی یا حافظه‌های SSD 2.5 اینچی هستند.

مادربرد B660M-D دارای دو درگاه PCIe به شرح زیر است:

درگاه PCIe 4.0 x16

این درگاه دارای 16 مسیر انتقال داده است که از نسخه‌ی چهارم PCIe پشتیبانی می‌کند و دارای پهنای باند 32 گیگابایت در ثانیه است. به همین دلیل شما می‌توانید حتی از کارت گرافیک پر قدرتی مانند Nvidia GeForce RTX 4090 24GB نیز روی این درگاه استفاده کنید و از تمام قدرت این کارت گرافیک بهره‌مند شوید.

*** توجه داشته باشید در مادربردهای نسل 10 به بعد به دلیل قدرت پردازش گرافیک بالای پردازنده، این درگاه دیگر از گرافیک‌های قدیمی‌تر از نسل 10 و زیر دو گیگابایت پشتیبانی نمی‌کند. (حداقل کارت گرافیک قابل پشتیبانی : GT 1030 2GB)

در مادربرد Fater B660M-D این درگاه مجهز به یک شیلد فلزی است. از مزایای این سپر فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سپر الکترو مغناطیسی: این شیلد فلزی می‌تواند در برابر میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی و تداخلات الکتریکی و نویزهای خارجی محافظت کند که منجر به پایداری سیگنال‌های داده‌ای خواهد شد.
• افزایش سرعت: همین محافظت در برابر در برابر مسدان‌های مغناطیسی، باعث افزایش سرعت در درگاه نیز خواهد شد.
• خنک‌سازی درگاه: این شیلد فلزی می‌تواند گرما را با نرخ بیشتری انتقال دهد که باعث می‌شود درگاه، داغ نشود و در نهایت منجر به پایداری درگاه در استفاده‌های طولانی می‌شود.
• جلوگیری از آسیب فیزیکی: این سپر فلزی، می‌تواند از درگاه در برابر ضربات احتمالی و سایر آسیب‌های فیزیکی محافظت کند.
• جلوگیری از ورود گرد و غبار: ورود گرد و غبار به درگاه می‌تواند باعث خرابی درگاه شود. این سپر فلزی کاملاً از ورود گرد و غبار به درگاه جلوگیری می‌کند.
• درگاه PCIe x4

این درگاه کاربردهای مختلفی دارد از جمله:

• کارت توسعه‌ی حافظه‌ی پر سرعت NVMe M.2
• کارت کپچر ویدیویی (Video Capture Card)
• کارت شبکه‌ی لن
• کارت شبکه‌ی وای فای
• کارت صدا
• کارت توسعه‌ی پورت‌های USB

چیپست صوتی

چیپست صوتی این مادربرد، Realtek ALC897 است که از صدای فراگیر 7.1 کاناله، فناوری تشخیص صدا و پخش فایل‌های صوتی 24 بیت و 192 کیلوهرتز پشتیبانی کند. پنل پشتی مادربرد دارای ورودی و خروجیِ صدا و ورودیِ میکروفون و پنل جلویی دارای ورودی و خروجیِ صدا جهت اتصال به پنل جلوی کیس است.

پورت‌های تصویر

در قسمت پورت‌های تصویر، این مادربرد دارای پورت‌های HDMI، VGA و Display Port است. در صورت استفده از پردازنده‌های نسل 12 یا 13 اینتل، می‌توانید رزولوشن 4K و 60 هرتز را از گرافیک آنبورد این پردازنده‌ها دریافت کنید. در صورت استفاده از کارت گرافیک مجزا، می‌توانید مانیتور خود را به درگاه کارت گرافیک وصل کنید که بر اساس قدرت کارت گرافیکی که دارید، می‌توانید رزولوشن 16K را نیز دریافت کنید.

پورت‌های USB

مادربرد Fater B660M-D دارای دو عدد پورت USB 2.0، دو عدد پورت USB 3.2 Gen 1 و دو عدد پورت USB 3.2 Gen 2 در پنل پشتی و یک کانکتور USB 2.0 و یک کانکتور USB 3.0 در پنل جلویی است. هر کانکتور در پنل جلویی، توانایی پشتیبانی از دو پورت USB را داراست.

کانکتورهای پنل جلویی

مادربرد Fater B660M-D در قسمت جلوی خود، دارای کانکتورهایی به شرح زیر است:

• یک عدد هدر 4 پین فن پردازنده
• یک عدد هدر 4 پین پمپ رادیاتور
• دو عدد هدر 4 پین فن کیس
• یک عدد کانکتور 24 پین
• یک عدد کانکتور 8 پین 12+ ولت
• یک عدد هدر USB 3.0 که از دو پورت USB 3.0 پشتیبانی می‌کند
• یک عدد هدر USB 2.0 که از دو پورت USB 2.0 پشتیبانی می‌کند
• یک عدد هدر صدا برای پنل جلوی کیس
• یک عدد هدر 4 پین برای بلندگو
• یک عدد هدر COM_A/Serial
• یک عدد هدر 1-10 پین سیستم برای جلوی کیس
• یک عدد هدر Enhanced Serial Peripheral Interface

پورت‌های پنل پشتی

مادربرد Fater B660M-D در قسمت پنل پشتی، دارای پورت‌هایی به شرح زیر است:

• دو عدد پورت USB 3.2 Gen 2
• دو عدد پورت USB 3.2 Gen 1
• دو عدد پورت USB 2.0
• یک عدد پورت VGA
• یک عدد پورت HDMI
• یک عدد پورت Display Port
• یک عدد پورت اترنت Intel® WGI219-V 1Gb
• سه عدد جک صدا
• یک عدد پورت PS/2 برای ماوس و کیبورد

سیستم عامل‌های قابل پشتیبانی

این مادربرد از تمام نسخه‌های رایج سیستم عامل مانند ویندوز 7 & 8.1 & 10 & 11 – لینوکس – اندروید – هکینتاش پشتیبانی می‌کند.

بایوس

BIOS یا Basic Input/Output System، یک نرم‌افزار کوچک است که بر روی مادربردها نصب می‌شود. این برنامه بوت سیستم (Boot Loader) اصلی کامپیوتر است که قبل از اجرای سیستم عامل بر روی سیستم اجرا می‌شود.

از ویژگی‌های بارز بایوس مادربرد B660M-D فاطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دارای قابلیت بهینه‌سازی رم
• پشتیبانی از Resizable BAR
• دارای قابلیت بوت امن
• پشتیبانی از دستگاه‌های امنیتی
• پشتیبانی از TPM نسخه 1.2 و 2.0
• قابلیت تشخیص سرعت چرخش فن خنک‌کننده پردازنده
• قابلیت تشخیص سرعت چرخش فن‌های کیس
• دارای کنترلر هوشمند چرخش فن خنک‌کننده پردازنده
• دارای کنترلر هوشمند چرخش فن‌های کیس
• قابلیت نمایش دمای پردازنده
• قابلیت نمایش دمای سیستم
• قابلیت نمایش ولتاژ پردازنده
• قابلیت نمایش ولتاژ رم
• قابلیت کنترل ولتاژ رم
• قابلیت نمایش ولتاژ باتری CMOS
• توانایی غیرفعال کردنِ پورت‌های USB
• قابلیت غیرفعال کردن پورت LAN
• پشتیبانی از حافظه‌های Optane
• پشتیبانی از CPU Flex Ratio Override
• پشتیبانی از واترکولر (خنک‌کنند مایع)
• قابلیت زمان‌بندی برنامه‌ریزی برای دستگاه‌های امنیتی
• دارای قابلیت Hierarchy
• پشتیبانی از Block Sid
• دارای قابلیت غیرفعال کردنِ هسته‌های پردازنده
• پشتیبانی از Intel® Speed Shift Technology
• پشتیبانی از Intel SpeedStep® Technology
• پشتیبانی از C-State
• پشتیبانی از زمان‌دهی برای روشن شدن
• پشتیبانی از روشن شدن از طریق شبکه
• پشتیبانی از حافظه‌های ترکیبی
• پشتیبانی از پروفایل XMP
• پشتیبانی از فناوری Intel® Rapid Storage
• پشتیبانی از CSM
• پشتیبانی از Legacy USB
• پشتیبانی از VMD
• پشتیبانی از ZPODD (Zero Power ODD)

کیفیت ساخت

کیفیت ساخت یک مادربرد یکی از عوامل مهم در انتخاب یک مادربرد است که تأثیر زیادی بر عملکرد و پایداری کامپیوتر دارد. از صفات بارز مادربرد B660M-D فاطر در زمینه‌ی کیفیت ساخت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده از چهار عدد خازن ژاپنی شرکت نیچیکان با ظرفیت 16 ولت و 100 میکروفاراد
• استفاده از ماسفت‌های DrMOS از شرکت ALPHA & OMEGA
• دارای خنک‌کننده روی اسلات x16
• خنک‌کننده از جنس استیل برای چیپست مادربرد
• مقاوم در برابر نویز
• مقاوم در برابر ارتعاشات
• مقاوم در برابر دمای بالا
• مقاوم در برابر شوک حرارتی
• مقاوم در برابر رطوبت
• مقاوم در برابر ولتاژ بالا
• استفاده از نگهدارنده‌ی سوکت پردازنده‌ی شرکت LOTES

مدار VRM

به این مدار، مدار تنظیم کننده‌ی ولتاژ یا مدار تغذیه در مادربرد نیز گفته می‌شود. در واقع سیستم برق‌رسانی مادربرد برای عملکرد خود، به این مدار نیاز دارد. در واقع این مدار بین منبع ولتاژ اصلی و سایر قطعات قرار می‌گیرد. ولتاژی که از منبع تغذیه اولیه می آید، وارد این مدار شده تا این مدار آن را بعد از تقسیم‌بندی، بین سایر قطعات مرتبط با مادربرد پخش کند. یکی از مهم‌ترین قطعاتی که ولتاژ مورد نیاز خود را از مدار VRM در مادربرد دریافت می‌کند، پردازنده است.

مادربرد فاطر B660M-D دارای طراحی DrMOS در ماسفت‌های خود است. طراحی DrMOS به صورت Full Bridge Driver است و در مادربردهای بالا رده مشاهده می‌شود.

مزایای طراحی DrMOS (Full Bridge Driver):

• راندمان بالاتر: در این طراحی، مدار تغذیه می‌تواند به راندمان بالاتری دست یابد. زیرا می‌تواند به طور کامل از منبع تغذیه استفاده کرده و تلفات برق را به حداقل برساند.
• کنترل بهتر: در این مدل طراحی، مدار تغذیه می‌تواند کنترل بهتری روی سیستم ارائه دهد. زیرا می‌تواند جریان دو طرفه و تنظیم دقیق ولتاژ را فراهم کند.
• کنترل توان بالاتر: مدار تغذیه در این نوع طراحی قادر است سطوح توان بالاتری را کنترل کند. به همین دلیل برای کاربردهای پرقدرت مناسب‌تر هست.
• قابلیت اطمینان بالاتر: طراحی بدین صورت باعث محافظت بهتری در برابر شدت جریان اضافه و شرایط اتصال کوتاه می‌شود که در نهایت منجر به بهبود دوام سیستم می‌شود.
• کاهش تداخل الکترو مغناطیسی (EMI): این طراحی منجر به کاهش تداخل الکترو‌مغناطیسی (Electro Magnetic Interference) می‌شود که به بهبود ویژگی‌های سوئیچینگ و تنش ولتاژ کمتر، کمک کند.

اقلام همراه

مادربرد Fater B660M-D دارای یک پک کامل از لوازم جانبی به شرح زیر است:

• 2 عدد کابل SATA 3.0
• محافظ ورودی/خروجی
• پیچ و نگهدارنده حافظه 2
• فوم ضربه‌گیر
• رطوبت‌گیر
• نایلون حباب‌دار ضربه‌گیر مجهز به سپر امواج الکترومغناطیسی، آنتی استاتیک، ضد الکتریسیته ساکن و اشعه ماوراء بنفش

گارانتی فاطر

شرکت فاطر مادربردB660M-D  را با سه سال گارانتی تعویض و همچنین خدمات پس از فروش Life Time (مدت زمانی که آن کالا تولید می‌شود)، به بازار عرضه کرده است.

جهت فعال‌سازی گارانتی محصول، باید به سایت سازنده (فاطر) مراجعه کرده و گزینه استعلام گارانتی را انتخاب کنید.

مادربرد B660M-D مناسب چه افرادی است؟

مادربرد Fater B660M-D به کاربران زیر پیشنهاد می‌شود:

• کاربران اداری: کاربران اداری نیازهایی مانند اجرای برنامه های آفیس (ورد – اکسل – اکسس – پاورپوینت)، اجرای برنامه های مخصوص خواندن فایل های PDF، اجرای برنامه های حسابداری یا انبارداری یا تماس های تصویری به صورت گروهی یا ارتباط با مشتری و …دارد.
• کاربران خانگی: کاربران خانگی که معمولاً امور انجام وظایف روزمره مانند وب گردی، بررسی ایمیل ها، پخش موسیقی و فیلم، کار با برنامه های آفیس، بازی های سبک، مطالعه فایل های متنی و ویرایش عکس و ویدیو در سطح متوسط و … مشغول هستند.
• دانش‌آموزان: دانش‌آموزان استفاده‌ای که از کامپیوتر می‌کنند محدود به اموری مانند نرم‌افزاهای یادداشت‌برداری و مدیریت یادداشت، نرم‌افزارهای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی، کلاس‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و … است.
• دانشجویان: استفاده‌ای که دانشجویان از کامپیوتر می‌کنند شامل اموری مانند نرم‌افزاهای محاسباتی و اطلاعاتی، نرم‌افزارهای مطالعات پروژه‌ای و تحقیقات، کلاس‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و … است.
• طراحان گرافیکی: کسانی که برای طراحی به برنامه هایی مانند فتوشاپ (Photoshop)، کورل (Corel)، ایلوستریتور (Illustrator)، این دیزاین (InDesign) و …، نیاز دارند.
• تدوین‌گران ویدیو: کسانی که برای تدوین با برنامه هایی مانند پریمیر (Premiere)، داوینچی ریزالو (Davinchi Resolve)، افتر افکت (After Effect)، ادیوس (Edius)، سونی وگاس (Sony Vegas)، کورل استودیو (Corel Video Studio) و …، کار می‌کنند.
• آهنگ‌سازان: آهنگ‌سازان و DJ هایی که نیاز به برنامه‌هایی مانند کیو بیس (CuBase)، اب ال استودیو (FL Studio)، آدیشن (Audition)، آبلتون (Ableton) و … دارند.
• تریدرها: تریدرها که نیاز دارند تعداد زیادی از صفحات وب را باز کنند و مشغول به بررسی و آنالیز نمواردهای ارزی باشند.
• برنامه‌نویسان: برنامه‌نویسانی که که با زبان‌های برنامه‌نویسی مانند پایتون (Python)، جاوا (Java)، سی شارپ (C#)، روبی (Ruby) و … کار می‌کنند.
• گیمرهای نیمه حرفه‌ای: گیمرهایی که نیاز به یک سیستم گیمینگ نیمه حرفه‌ای دارند و قصد تهیه‌ی یک سیستم گیمینگ مقرون به صرفه را دارند.
• استریمرها: کسانی که قصد استریم در زمینه‌ی آموزشی، موسیقی، Live Chat، گیمینگ یا … را دارند.
• انیمیشن‌سازان: کسانی که نیاز به اجرای روان برنامه های تری دی مکس (3DMAX)، بلندر (Blender) و مایا (MAYA) برای کارشان دارند.
• بازی‌سازان: کسانی که برای ساخت و توسعه بازی، نیاز به یک مادربرد مناسب جهت اجرای بدون مشکل برنامه‌هایی مانند یونیتی (Unity)، آنریل انجین (Unreal Engine)، گیم میکر (Game Maker)، سورس انجین (Source Engine) و … را دارند و همچنین بازی در آن سیستم، جهت تست به روانی اجرا شود.