فهرست مطالب این مقاله
گلوگاه یا باتل نک [Bottleneck] در سیستم گیمینگ و حل آن
گلوگاه یا باتل نک یکی از مشکلات رایج و بسیار درگیر کنندهای هست که هر کاربر کامپیوتری بهخصوص افرادی که اهل بازیهای ویدیوئی یا گیم هستند ممکن است با آن مواجه شده باشند، در این مقاله از مجله تکنولوژی فاطر قصد داریم به طور کامل به این مشکل پرداخته و روش حل آن را بازگو کنیم.
انواع گلوگاه (Bottleneck)
- گلوگاه پردازنده CPU
- گلوگاه کارت گرافیک GPU
- گلوگاه هارد دیسک HDD
- گلوگاه RAM
- گلوگاه نمایشگر
گلوگاه چیست ؟
گلوگاه را میتوان یک نقطه یا مکان محدودکننده دانست که در صورت عدم هم تراز بودن تمامی اجزای یک سیستم میتوان باعث بروز خلل در عملکرد کلی سیستم شود، باتل نک نیز به همین معناست این واژه ترکیبی از (bottle) به معنای بطری و (neck) به معنای گردن است که در اصل تداعیگر قسمت باریک و گلومانند یک بطری است، برای درک بهتر معنای واژه گلوگاه، یک تولیدی پوشاک را در نظر داشته باشید که تمامی افراد آن با سرعت و توان یکسانی کار میکنند حال اگر شخصی که مسئولیت کار چاپ را برعهده دارد به هر دلیلی نتواند به سرعت مابقی بخشها کار کند باعث میشود فرایند کند شده و در این پروسه خلل ایجاد شود، این اتفاق دقیقا همان گلوگاه است.
گلوگاه سخت افزاری یا (Bottleneck) چیست؟
گلوگاه در سیستم کامپیوتر نیز به همین شکل است، زمانی که یک سیستم کامپیوتر به ویژه سیستم گیمینگ نتواند با حداکثر توانش کار کند ممکن است یکی از دلایل آن بروز گلوگاه یا (Bottleneck) باشد که خود سبب و علتهای مختلفی دارد که در ادامه مقاله "گلوگاه یا باتل نک [Bottleneck] در سیستم گیمینگ و حل آن" به آنها بهطور کامل میپردازیم.
گلوگاه شدن پردازنده (CPU)
گلوگاه شدن پردازنده (CPU) زمانی اتفاق میافتد که پردازنده قادر به پردازش دادهها با سرعت کافی نیست و در نتیجه این عملکرد پایین به عنوان یک گلوگاه در سیستم شناخته میشود. در این حالت، سایر اجزای سیستم (مانند حافظه RAM، کارت گرافیک یا SSD) میتوانند به حداکثر توان خود عمل کنند، اما محدودیت پردازنده مانع از استفاده تمام و کمال از مابقی قطعات سیستم میشود. به بیان دیگر چون توان پردازنده در پردازش دادهها کم یا به اندازه مابقی قطعات نیست، گلوگاه اتفاق میافتد و بقیه قطعات نیز نمیتوانند از حداکثر توان خود استفاده کنند.
این نوع گلوگاه در کیسهای گیمینگ بسیار مشهود است، اشخاصی که قصد اسمبل یک کیس گیمینگ را دارند بهتر از توجه داشته باشند که انتخاب قطعاتی که مناسب هم باشند بسیار حیاتی است به عنوان مثال همه میدانیم که در سیستمهای گیمینگ مهمترین قطعه کارت گرافیک است اما نمیتوان یک کارت گرافیک رده بالا مثل Nvidia GeForce RTX 4080 خریداری کرد در صورتی که پردازنده (CPU) یک Core i3 14100 است، این دو قطعه در یک سیستم گیمینگ قطعا باعث بروز گلوگاه شده، به این علت که کارت گرافیک نیاز دارد 99 درصد توان خود را روی یک گیم بگذارد تا بهترین عملکرد شاهد باشیم اما در کنار خود پردازنده نمیتواند پایبهپای کارت گرافیک بیاید در نتیجه کارت گرافیک از 99 درصد توان خود بهره نمیبرد.
گلوگاه شدن کارت گرافیک (GPU)
گلوگاه شدن کارت گرافیک در یک سیستم کامپیوتر نوع دیگری از باتل نک یا گلوگاه سخت افزاری که به حالتی اطلاق میشود که پردازشهای گرافیکی متوقف یا کند میشوند و در واقع کارت گرافیک مسبب ایجاد حالتی میشود که در آن مابقی اجزای سیستم علیرقم داشتن توانایی کافی در اجرا و پردازش موارد مختلف نتوانند از نهایت توانایی خود بهره ببرند.
این مشکل میتواند منجر به افت کیفیت تصویر، لگ یا تأخیر در بازیها و نرمافزارهای گرافیکی شود. عوامل مختلفی که میتوانند موجب گلوگاه کارت گرافیک شوند.
فرض کنید قصد اسمبل یک کیس گیمینگ و مناسب برای رندرینگ را دارید، در این صورت یکی از پردازندههای سطح بالا بازار را انتخاب کرده اید نظیر intel Core i7 14700، این پردازنده با سرعت بالا در پردازشها و محاسبات پردازندهای بسیار مناسب برای افرادی است که کارهای طراحی یا مهندسی انجام میدهند، اما کارت گرافیک انتخابی شما کارت گرافیکی نظیر Nvidia GeForce RTX 3050 یا AMD Radeon RX 580 است، در این صورت در زمان اجرای گیمهای مختلف کارت گرافیک صد درصد توان خود را روی پردازشهای تصویری و گرافیکی بازی میگذارد اما در مقابل پردازنده از 20 الی 30 درصد توان خود استفاده میکند، این نوع گلوگاه در فرایندهای رندرینگ بیشتر و بیشتر خود را نشان میدهد.
فرض کنید درحال کار با برنامه بلندر که یک برنامه طراحی انیمیشن است کار میکنید، پردازنده که وظیفه محاسبات ریاضی مدل سهبعدی را دارد به سرعت دادهها را پردازش میکند، در مقابل کارت گرافیک هم باید بتواند با همین سرعت دادهها را به تصاویر قابل دیدن تبدیل کند اما به علت ضعیف بودن آن گلوگاه ایجاد کرده و پردازنده مجبور میشود مدت بیشتری منتظر بماند تا پردازش گرافیکی کارت گرافیک تمام شود، به این شکل است که عملکرد یک سیستم رندرینگ هم با گلوگاه شدن با خلل مواجه شده و کند میشود.
حال با وجود موارد گفته شده تا به اینجا چطور میتوان گلوگاه یا باتل نک را در یک سیستم تشخیص داد؟ روشهای متعددی برای تشخیص آن وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
چگونه میتوان گلوگاه در کامپیوتر را تشخیص داد؟
اولین و شاید مهمترین راه تشخیص گلوگاه در سیستم کامپیوتر تشخیص بصری است، هرگاه شاهد بروز لگ یا تاخیر در اجرای بازیها و یا دیگر پردازشها شدید ممکن است یکی از دلایل اصلی آن گلوگاه باشد اما برای بررسی دقیقتر گلوگاه لازم است اقدامات زیر را انجام دهید.
- بررسی Task Manager
همواره میتوانید از قسمت مدیریت وظایف یا Task Manager میزان عملکرد قطعات کامپیوتر را مشاهده کنید، اگر در حال اجرای بازی بودید و در قسمت مدیریت وظایف مشاهده کردید که یکی از قطعات RAM، کارت گرافیک و CPU عددی کمتر از 99 را نمایش میدهد و مابقی 99 هستند یعنی گلوگاه اتفاق افتاده است.
البته اپلیکیشنهای نظارتی نظیر MSI Afterburner، HWMonitor نیز وجود دارند، که به شکل دقیقتری میزان دما، فرکانس و عملکرد قطعات را بررسی میکنند که نصب آنها پیشنهاد میشوند.
- استفاده از بنچمارکها
با اجرای بنچمارکهایی نظیر میتوان عملکرد سیستم خود با مابقی سیستمهای مشابه خود را مقایسه کرده و متوجه شد که عملکرد کلی سیستم به چه صورت است، در این صورت اگر شاهد تفاوت بین امتیاز بهدست آمده با امتیاز دیگر سیستمها یا قطعات شدیم میتوان علت آن را گلوگاه در نظر گرفت.
3.تجزیه و تحلیل عملکرد در بازیها
یکی از مهمترین اقدامات برای بررسی گلوگاه بودن یا نبودن تحلیل عملکرد و فریم ریت(FPS) در بازیهای ویدیوئی است در این زمان اگر میزان فریم بر ثانیه عدد 60 را نشان دهد روی تنظیمات گرافیکی high، اگر با کم کردن تنظیمات گرافیکی و تنظیم آن روی medium نرخ فریم بر ثانیه روی عدد 60 ماند و بالاتر نرفت میتوان بروز گلوگاه را در نظر داشت.
در نظر داشته باشید موارد دیگری نیز وجود دارند که میتوانند باعث بروز مشکلات یا به نوعی باتل نک در سیستم کامپیوتر شوند عواملی چون تهویه نامناسب کیس یا گرم شدن قطعات تاثیری مستقیم برروی عملکرد کلی کامپیوتر دارند، همواره سعی کنید از خنک کنندههای با کیفیت و کیسهایی با تهویه و ارگونومی مناسب استفاده کرده تا پرفورمنس سیستم کامپیوتر را پایین نیاورند.
حال که با راههای اصلی تشخیص گلوگاه یا باتل نک آشنا شدیم دانستن راههای حل این مشکل قدم بعدی است، در ادامه به چند روش رایج برای حل این معضل میپردازیم که دانستن آن میتواند بسیار کمک کننده باشد.
نحوه رفع گلوگاه پردازنده CPU و کارت گرافیک GPU
اصلیترین راه برای حل مشکل گلوگاه شدن پردازنده یا کارت گرافیک را میتوان ارتقای سخت افزاری دانست به بیانی صریحتر اگر کارت گرافیکی دارید که باعث گلوگاه سیستم گیمینگ شما شده است، سعی کنید آن را با یک کارت گرافیک مدل بالاتر و نسل جدیدتر جایگزین کنید.
بدیهی است که در سیستمهای کامپیوتری که مشکل گلوگاه پردازنده را دارند نیز به همین شکل باید عمل کرد و پردازنده را باید یک مدل دیگر که حداقل تعداد هستههای بیشتر داشته و یا نسل جدیدتر باشد جایگزین کرد تا مشکل باتلنک رفع گردد.
اما راهحلهای عمومی دیگری نیز وجود دارند که انجام آنها ممکن است عملکرد سیستم کامپیوتر را تا حدی پایدارتر کرده و مشکل گلوگاه را مرتفع سازد.
- بستن برنامههای غیرضروری: برنامههای پسزمینه و تبهای اضافی در مرورگر را ببندید تا انرژی پردازنده هرز نرود.
- بهروزرسانی درایورها: مطمئن شوید که درایورهای پردازنده و سایر اجزای سیستم به آخرین نسخه بهروزرسانی شدهاند.
تمیز کردن سیستم: گرد و غبار داخل کیس را تمیز کنید و کولر پردازنده را بررسی کنید.
- بهبود خنکسازی
تعویض خمیر حرارتی: خمیر حرارتی قدیمی یا خشک شده را با خمیر حرارتی جدید جایگزین کنید.
استفاده از کولر قویتر: اگر کولر فعلی شما کارایی لازم را ندارد، آن را با یک کولر قویتر تعویض کنید.
افزایش جریان هوا: اطمینان حاصل کنید که کیس شما دارای تهویه مناسب است.
کاهش تنظیمات گرافیکی: در بازیها، تنظیمات گرافیکی را کاهش دهید تا فشار کمتری به پردازنده وارد شود.
افزایش رم: اگر رم سیستم شما کم است، افزایش آن میتواند به کاهش فشار روی پردازنده کمک کند.
اما رفع متاسفانه برای حل مشکل گلوگاه شدن پردازنده راههای بسیار کمتری وجود دارد که رایجترین آنها اورکلاک کردن کارت گرافیک است البته بهدلیل پرخطر بودن آن پیشنهاد میشود حتما با احتیاط انجام شود.
مفهوم اورکلاک: اورکلاک کردن کارت گرافیک به معنای افزایش سرعت کلاک هسته و حافظه کارت گرافیک، فراتر از سرعت پیشفرض کارخانه است. این کار باعث میشود کارت گرافیک سریعتر کار کند و بتواند بازیها و برنامههای گرافیکی سنگین را با فریم ریت بالاتر و کیفیت بهتر اجرا کند.
لازم به ذکر است مشکل گلوگاه مختص به پردازنده و کارت گرافیک نیست و این مشکل ممکن است در حافظه RAM، HDD و حتی مانیتور هم رخ دهد که البته به سادگی قابل بررسی و رفع هستند.
رایجترین آن را میتوان عملکرد کند همین هارد دیسکها دانست که عمدتا با جایگزینی آن با SSDهای M.2 رفع میشود در مواردی هم ممکن است مانیتور گلوگاه سیستم کامپیوتر شما باشد، فرض کنید در اجرای یک بازی روی حالت گرافیکی HIGH، نرخ فریم ریت 120 است اما مانیتور 60 هرتزی بوده و حداکثر تا 60 FPS را میتواند نمایش دهد، این مورد گلوگاه مانیتور است و با استفاده از یک مانیتور با نرخ رفرش ریت یا نرخ نوسازی بالاتر حل میشود.
نتیجه گیری
اگر یک کیس کامل کامپیوتر دارید و با مشکل گلوگاه دست و پنجه نرم میکنید حتما قبل از اقدام به تغییرات سخت افزاری از گلوگاه نشدن آن اطمینان حاصل کنید و در نظر داشته باشید مشکل گلوگاه تقریبا برای دسته کثیری از کاربران اتفاق میافتد و لازم نیست بابت بروز آن خیلی نگران شوید، اما اگر تازه قصد اسمبل یک کیس به ویژه کیس گیمینگ را دارید قبل از اقدام به خرید قطعات به باتلنک نشدن آن حتما توجه کنید، از طرفی از طریق ماشین حساب گلوگاه میتوانید به راحتی باتلنک شدن یا نشدن قطعات را بررسی کنید و یا اینکه با تیم مشاوره اسمبل ما تماس گرفته و هر سوالی در رابطه با گلوگاه داشته باشید، ما به صورت کاملا رایگان آماده پاسخگویی به سوالات شما هستیم.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
بهمون ستاره بده!
میانگین امتیاز: 4.4 / 5. تعداد 16
هنوز به این مقاله امتیازی ندادید!